Η Αποδαιμονοποίηση της Υπνοθεραπείας

Πολλά έχουμε ακούσει για την Υπνοθεραπεία αλλά νομίζω ότι όλοι μας θα θέλαμε να μάθουμε περισσότερα και πιο συγκεκριμένα. 

Ο Στέφανος Βαούτης είναι εδώ για να μας εξηγήσει αυτό το θεραπευτικό εργαλείο!

-Τι είναι η Υπνοθεραπεία;

Η κλινική υπνοθεραπεία είναι η θεραπεία που χρησιμοποιεί την Ύπνωση ως ισχυρό και αποτελεσματικό θεραπευτικό εργαλείο.

Η Υπνοθεραπεία είναι μια βραχεία θεραπευτική μέθοδος η διάρκεια της οποίας καθορίζεται σύμφωνα με την δεκτικότητα, τις ανάγκες και τους στόχους του κάθε ατόμου.

Η Υπνοθεραπεία χρησιμοποιείται μόνη της ή συμπληρωματικά ως μια επιπρόσθετη θεραπεία για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα ή ενίσχυση των ιατρικών ή ψυχοθεραπευτικών μεθόδων. 

O Βρετανικός και ο Αμερικανικός Ιατρικός Σύλλογος έχουν εγκρίνει την Υπνοθεραπεία και την Ύπνωση ως μέθοδοθεραπείας από το 1955 και 1958 αντίστοιχα.

 Όσον αφορά την Ελλάδα, η ελληνική Πολιτεία δεν έχει, ακόμα, θεσπίσει κάποιο νομικό πλαίσιο και δεν έχει καθιερώσει συγκεκριμένες εκπαιδευτικές προδιαγραφές για τη θεωρία, την πρακτική και τις εφαρμογές της Υπνοθεραπείας ή της Ύπνωσης.

-Τι είναι η Ύπνωση;

Η ύπνωση είναι μια απολύτως φυσιολογική λειτουργία. Η δυνατότητα για ύπνωση υπάρχει μέσα σε κάθε άνθρωπο (αλλά και στα ζώα). Οι απαρχές του γενικού φαινομένου της ύπνωσης είναι η έμπνευση, η ονειροπόληση, η φαντασία, η έκσταση, η μυσταγωγία.

Η Ύπνωση είναι μια διαφορετική κατάσταση από τον ύπνο. Βρισκόμαστε σε κατάσταση ύπνωσης πάρα πολλές φορές κατά την διάρκεια της ημέρας. Για παράδειγμα όταν είμαστε απορροφημένοι από μία άλλη σωματική η διανοητική δραστηριότητα όπως όταν οδηγούμε ή όταν διαβάζουμε ένα βιβλίο ή βλέπουμε μια ταινία, ή όταν εργαζόμαστε σε ένα σχέδιο για πολλή ώρα μπορούμε να πούμε ότι βρισκόμαστε σε μία φυσική υπνωτική κατάσταση.

Η Ύπνωση είναι η νοητική κατάσταση κατά την οποία η κριτική λειτουργία του νου αναστέλλεται και η σκέψη γίνεται επιλεκτική εστιαζόμενη σε ένα μόνο σημείο. Βιώνεται από το άτομο ως μία πολύ ευχάριστη και χαλαρωτική εμπειρίακατά τη διάρκεια της οποίας η αντίληψη αλλά και οι αισθήσεις υπέρ οξύνονται και, αντίθετα με την πεποίθηση της κοινής γνώμης, διατηρούμε τόσο την επαφή μας με την πραγματικότητα όσο και τον έλεγχο του εαυτού μας. Σε αυτή την κατάσταση, το ασυνείδητο κομμάτι του νου μας «ξεκλειδώνεται» και εμείς γινόμαστε περισσότερο δεκτικοί σε υπνωτικές «υποβολές» ή θετικές δηλώσεις.

-Τι σημαίνει υπνωτική «υποβολή»;

Η υποβολή είναι ένα βασικό στοιχείο κατά τη διάρκεια της 'Ύπνωσης. Χρησιμοποιούμε την υποβολή όχι με την έννοια της εντολής ή της διαταγής αλλά με την έννοια της «παρότρυνσης», της «πρότασης» της «δήλωσης». Εναπόκειται στο υποσυνείδητο το αν θα τις απορρίψει ή αν τις θα αποδεχθεί, ή το πως θα συνθέσει τις «υποβολές», σύμφωνα με τις βαθύτερες αξίες μας.

Κατά τη διάρκεια της Ύπνωσης, ο Υπνοθεραπευτής είναι ο οδηγός ή συντονιστής της υπνωτικής εμπειρίας και όταν χρησιμοποιεί υποβολές, το άτομο έχει τη δυνατότητα, ακόμα και σε πολύ βαθειά ύπνωση, να αποφασίσει αν θα τις δεχθεί, αν θα τις προσαρμόσει ώστε να ταιριάζουν στη δική του εμπειρία ή αν θα τις απορρίψει. Οι υποβολές που δίνονται κατά την Ύπνωση βιώνονται διαφορετικά από τον κάθε άνθρωπο.

Πολλές ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις καθώς και όλα τα μοντέλα αυτό βελτίωσης χρησιμοποιούν τεχνικές ύπνωσης, όπως πχ τα NευροΓλωσσικος Προγραμματισμός NLP,  mind programming, mindfulness, έλεγχος του Νου κ.α. Επίσης η γνωστή στους περισσότερους Μέθοδος Silva είναι μία μέθοδος αυτο-ύπνωσης.

Επί της ουσίας είναι Αυτό Ύπνωση και όχι Έτερο Ύπνωση, ο ενδιαφερόμενος αφήνεται να υπνωτιστεί.

-Τι είναι ο υπνωτισμός;

Στην βιβλιογραφία συχνά χρησιμοποιείται ο όρος "Υπνωτισμός" αντί για τη λέξη "Ύπνωση". Φαίνεται όμως να χρησιμοποιείται από μερικούς συγγραφείς για να υποδηλώσει, πιο συγκεκριμένα, τις διάφορες μεθόδους για να φτάσει ο ενδιαφερόμενος σε κατάσταση ύπνωσης.

-Πώς λειτουργεί η ύπνωση;

Η Ύπνωση έχει κάποια ειδικά χαρακτηριστικά που προσφέρουν ένα σημαντικό πλεονέκτημα στους ανθρώπους όταν αντιμετωπίζουν εξωτερικές πιέσεις και όταν βιώνουν αυτό-αμφισβήτηση και εσωτερικές διαμάχες τα οποία αποτελούν εμπόδιο και περιορίζουν την πρόοδό τους.

Η ύπνωση είναι μία φυσική κατάσταση του νου και έχει κάποια ειδικά χαρακτηριστικά που την προσδιορίζουν. Η ικανότητα ανταπόκρισης στην ύπνωση είναι μια φυσική ανθρώπινη ικανότητα.

Καθώς η ύπνωση αποτελεί μία φυσική κατάσταση του νου δεν υπάρχει τίποτα το αφύσικο και τίποτα το μεταφυσικό σχετικά με αυτήν.

-Που βοηθάει;

Η Υπνοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει

• Στην διαχείριση του στρες
• Στην διακοπή του καπνίσματος
• Στον έλεγχος του βάρους και στην αλλαγή διατροφικών συνηθειών
• Στην ανακούφιση του σωματικού πόνου και των πονοκεφάλων
• Στην απελευθέρωση από φοβίες
• Στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης
• Στην βελτίωση της μνήμης
• Στο να γίνει αναδρομή στο παρελθόν
• Στη στοχοθεσία και στην επίτευξη στόχων
• Στην βελτίωση της επικοινωνίας και των σχέσεων
• Στη ενίσχυση  της αποδοτικότητας  στην εργασία και στα αθλήματα
• Στη δημιουργία θετικών αλλαγών
• Στην προετοιμασία για φυσικό/ανώδυνο οκετό

-Πώς λειτουργεί η Υπνοθεραπεία;

Στην Υπνοθεραπεία χρησιμοποιούμε την ύπνωση για να παρακάμψουμε τον συνειδητό νου και να έχουμε άμεση πρόσβαση στο υποσυνείδητο. Σε θεραπευτικό πλαίσιο, η ύπνωση αποτελεί ένα πολύ ισχυρό εργαλείο για να έρθουμε σε επαφή με ασυνείδητα μοτίβα σκέψης και ασυνείδητες συμπεριφορές και με τον τρόπο αυτό να επιλύσουμε θέματα που το συνειδητό μας κομμάτι αδυνατεί να επιλύσει.

-Οι συνεδρίες ειναι μόνο ατομικές;

Οι συνεδρίες είναι ατομικές και ομαδικές. Επίσης υπάρχει και το σεμινάριο εκμάθησης Αυτό –Ύπνωσης που είναι απο τα λίγα που γίνονται στην Ελλάδα, αν όχι το μοναδικό στο είδος και κάποια στιγμή θα διοργανωθεί και εκτός της Αθήνας. Η χρήση της Aυτο-Ύπνωσης αποτελεσματικά, αποτελεί ένα ανεκτίμητο εργαλείο για την προσωπική ανάπτυξη, την επίτευξη των στόχων και της προσωπικής ευτυχίας. Διδάσκεται εκτενώς και αναλυτικά και μαθαίνεται αποτελεσματικά, ως μια ολοκληρωμένη τέχνη έτσι ώστε το άτομο να μπορεί να το καταλάβει και να το χρησιμοποιήσει σε ένα βαθύτερο επίπεδο.

-Πώς  ασχοληθήκατε εσείς με την Υπνοθεραπεία;

Οι πρώτες μου σπουδές ήταν στα Οικονομικά και  τις Κοινωνικές Επιστήμες.  Αφού εργάστηκα ως στέλεχος σε διάφορες εταιρίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό, μετεκπαιδεύθηκα σε κατευθύνσεις όπως η Εργασιακή Ψυχολογία και η Διαχείριση Ανθρώπινων Πόρων. Ενώ τα πρώτα σημάδια της κρίσης άρχισαν να διαφαίνονται, απολύθηκα από την εργασία, γεγονός που το είδα ως ευκαρία για προσωπική ανάπτυξη και ενδυνάμωση. Ώντας βαθειά ανθρωποκεντρικός είδα το μέλλον μου σε μια εταιρεία και ειδικά σε περίοδο κρίσης αβέβαιο και επισφαλές. Μέσα απο εσωτερική και εξωτερική αναζήτηση, ήθελα να βρώ ένα επάγγελμα που θα βοηθούσε σε περίοδο κρίσης και εμένα και τους συνανθρώπους μου.  Το αποτέλεσμα της έρευνάς μου με οδήγησε στα επαγγέλματα προσωπικής ανάπτυξης (Life Coaching). Έτσι εκπαιδεύθηκα ως Σύμβουλος/ Coach  του Νεύρο Γλωσσικού Προγραμματισμού (Neuro-Linguistic Programming, NLP), ένα από τα καλύτερα μοντέλα προσωπικής ανάπτυξης και επικοινωνίας που υπάρχει σήμερα. Αναζητώντας βαθύτερες λύσεις και απαντήσεις εκπαιδεύθηκα και στην Ύπνωση ( Λεκτική και Μη Λεκτική) στην Κλινική, Αναλυτική  και Υπερπροσωπική Υπνοθεραπεία. Επίσης έχω εκπαιδευθει να κάνω προετοιμασία εγκύων για φυσικό/ανώδυνο τοκετο με Υπνοθεραπεία και  σε τεχνικές Ύπνωσης που μπορουν να βοηθησουν, με διάφορα ψυχοσωματικά προβλήματα και στην διαχείριση του πόνου, συμπεριλαμβανομένου και της αποτελεσματικής αναισθησίας που μπορει να χρησιμοποιηθεί σε μικρές χειρουργικες επεμβάσεις, στα αγγλικά το είδος αυτο της Υπνοθεραπειας αναφέρεται ως Medical Hypnotherapy (Ιατρική Υπνοθεραπεια).

Μύθοι και αλήθειες για την Ύπνωση

Από την εποχή που ήμασταν παιδιά μέχρι και τώρα είναι πολύ πιθανόν ότι όλες οι πληροφορίες που δεχόμαστε σχετικά με το θέμα της ύπνωσης να είναι εσφαλμένες.

Συχνά αν κάποιος βρισκόταν υπό την επιρροή άλλων ανθρώπων και άρχιζε να ενεργεί διαφορετικά από πριν, έτσι ώστε οι άλλοι να τον αποδοκιμάζουν, μπορεί να είχατε ακούσει κάποια άτομα να λένε, «Α, αυτή η καινούρια της φίλη, την έχει υπνωτίσει. Κάνει ακριβώς ό,τι κι εκείνη», ή «Αυτή η γυναίκα τον έχει υπνωτίσει και ξοδεύει όλα του τα χρήματα για χάρη της». Έτσι καθώς μεγαλώναμε η έννοια που κρυσταλλώθηκε ήταν ότι αν κάποιος ασκεί σε κάποιον μια μυστηριώδη και ανεξήγητη επιρροή, τότε είναι ύπνωση ή υπνωτισμός.

Ακόμα και τα μέσα, που υποτίθεται ότι προσανατολίζονται στην αντικειμενική αναφορά των γεγονότων, προωθούν την παραπληροφόρηση με παρόμοιο τρόπο. Ο ορισμός της ύπνωσης δεν έχει να κάνει με κάποιον που ανταποκρίνεται σε μια ισχυρή επιρροή. Συχνά θα συναντήσε τίτλους π.χ .«Τον υπνώτισε», πάντα με αρντική χροιά.

Η ιδέα ότι η ύπνωση σχετίζεται με περιπτώσεις όπου υπάρχει κάποια ισχυρή επιρροή είναι αρκετά παγιωμένη στη φαντασία του κοινού. Ακόμα και δημοφιλή τραγούδια ή εκφράσεις διαιωνίζουν αυτόν το μύθο. «Τα μάτια σου με υπνωτίζουν», λέει κάποιος που θέλει να εκφράσει τα συναισθήματά του. Αυτό που εννοεί είναι: «Αυτή η μυστηριώδης διαδικασία που μου γεννά τόσο παράξενα συναισθήματα και προκαλεί συμπεριφορά που δεν μπορώ καν να καταλάβω πρέπει να σημαίνει ότι είμαι υπνωτισμένος». Επίσης μια λανθασμένη ερμηνεία και ανακριβής χαρακτηρισμός.

Πώς ξεπερνάμε τη λανθασμένη κατανόηση;

Η λανθασμένη κατανόηση ξεπερνιέται μέσω της επανεκπαίδευσης. Η αποδοχή των αρχικών ιδεών είναι η εκπαίδευση. Η αλλαγή, τροποποίηση ή αντικατάσταση αυτών των ιδεών είναι η επανεκπαίδευση.

Η ιδέα της ύπνωσης συνήθως προκαλεί φόβο, κυρίως τον φόβο της απώλειας του ελέγχου. Αν σκεφτείτε το γεγονός ότι οι παγκόσμιες πωλήσεις των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων φθάνουν δισεκατομμύρια κάθε χρόνο, αρχίζετε να συνειδητοποιείτε ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που νιώθουν ότι χάνουν ή έχουν χάσει τον έλεγχο.

Πολλοί άνθρωποι αντιλαμβάνονται την ύπνωση ως ένα στοιχείο που θα μπορούσε να μειώσει ή να αφαιρέσει από αυτούς τον έλεγχο αν επέτρεπαν στον εαυτό τους να γίνουν δεκτικοί στην υπνωτική υποβολή.

Μερικές φορές ο φόβος μπορεί να πάρει τη μορφή της αίσθησης ελέγχου από κάποιον άλλο – αυτόν που υπνωτίζει.

Μερικές φορές οι άνθρωποι φοβούνται ότι θα αποκαλυφθούν όλα τους τα μυστικά όταν βρίσκονται σε ύπνωση.

Μερικές φορές οι άνθρωποι φοβούνται ότι αυτό το κομμάτι του εαυτού τους που τους φέρνει σε αμηχανία και που δεν του επιτρέπουν να εμφανίζεται πολύ συχνά μπορεί να απελευθερωθεί κατά τη διάρκεια της ύπνωσης. «Αν ένιωθα ποτέ πραγματικά όλα τα αρνητικά μου συναισθήματα, τι θα μπορούσε να συμβεί;» Έτσι ο φόβος είναι ότι η ύπνωση μπορεί να «σπάσει» ή να αφαιρέσει κάθε έλεγχο και συνεπώς όλη αυτή η ενέργεια να αναδυθεί. Μερικές φορές αυτός ο φόβος παίρνει τη μορφή του ότι υπάρχει ένας κρυμμένος «μυστικός εαυτός» ο οποίος μπορεί να αποκαλυφθεί, όπως στον Dr. Jekyll and Mr. Hyde.

Μερικές φορές οι άνθρωποι φοβούνται ότι θα «κολλήσουν»  στην κατάσταση της  ύπνωσης και δεν θα μπορούν να επιστρέψουν στην προηγούμενη κατάσταση της συνείδησής τους.

Οι πεποιθήσεις πάνω στις οποίες βασίζονται αυτοί οι φόβοι είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό τους λανθασμένες. Προέρχονται από κάποιες  κινηματογραφικές ταινίες, κινούμενα σχέδια και κωμικές σειρές που γενικά περιέχουν ιδέες για τη ύπνωση που δεν είναι τίποτα άλλο παρά αποσπάσματα της φαντασίας τους σεναριογράφου.

Ο υπνοθεραπευτής δεν έχει τη δύναμη να κάνει κανέναν άνθρωπο να κάνει το οτιδήποτε χωρίς τη συγκατάθεσή του. Χωρίς να συμφωνήσει, δεν θα αποκαλύψει πράγματα για τον εαυτό του που δεν θέλει. Χωρίς να συμφωνήσει, δεν θα χάσετε τον έλεγχο από «μέρη» του εαυτού σας. Και δεν υπάρχει καμία γνωστή περίπτωση κάποιου ατόμου που «κόλλησε» στην ύπνωση. Υπάρχουν σπάνιες φορές άτομα που δεν «βγαίνουν» από την ύπνωση αμέσως μετά την υπόδειξη να το κάνουν, αλλά αυτό συνήθως συμβαίνει γιατί δεν θέλουν αν βγουν από την ύπνωση. Αν αφεθούν μόνοι τους, θα βγουν αυθόρμητα όταν είναι έτοιμοι.

Ωστόσο, υπάρχει μια βάση σε αυτές τις ιδέες ως προς το ότι η ύπνωση αποτελεί μία ισχυρή κατάσταση που αυτόματα αμβλύνει τις ψυχικές άμυνες. Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο αποτελεί  μια πολύ βραχεία θεραπεία. Στις μακρόχρονες παραδοσιακές θεραπείες που μιλάνε, θα έπαιρνε εβδομάδες ομιλίας για να φθάσουμε σε κάποιες σημαντικές υποσυνείδητες ενέργειες, ιδέες ή στοιχεία. Στην Ύπνοθεραπεία, λόγω αυτής της αυτόματης άμβλυνσης των άμυνών, μπορούμε να φθάσουμε εκεί πολύ πιο γρήγορα.

Τι είναι όμως η Ύπνωση;

Η ύπνωση είναι μια απολύτως φυσιολογική λειτουργία. Η δυνατότητα για ύπνωση υπάρχει μέσα σε κάθε άνθρωπο (αλλά και στα περισσότερα ζώα). Οι απαρχές του γενικού φαινομένου της ύπνωσης είναι η έμπνευση, η ονειροπόληση, η φαντασία, η έκσταση, η μυσταγωγία.

Η Ύπνωση είναι μια διαφορετική κατάσταση από τον ύπνο. Βρισκόμαστε σε κατάσταση ύπνωσης πάρα πολλές φορές κατά την διάρκεια της ημέρας. Για παράδειγμα όταν είμαστε απορροφημένοι από μία άλλη σωματική η διανοητική δραστηριότητα όπως όταν οδηγούμε ή όταν διαβάζουμε ένα βιβλίο ή βλέπουμε μια ταινία, ή όταν εργαζόμαστε σε ένα σχέδιο για πολλή ώρα μπορούμε να πούμε ότι βρισκόμαστε σε μία φυσική υπνωτική κατάσταση.

Γενικά, η Ύπνωση είναι η νοητική κατάσταση κατά την οποία η κριτική λειτουργία του νου αναστέλλεται και η σκέψη γίνεται επιλεκτική εστιαζόμενη σε ένα μόνο σημείο. Βιώνεται από το άτομο ως μία πολύ ευχάριστη και χαλαρωτική εμπειρία κατά τη διάρκεια της οποίας η αντίληψη αλλά και οι αισθήσεις υπέρ οξύνονται και, αντίθετα με την πεποίθηση της κοινής γνώμης, διατηρούμε τόσο την επαφή μας με την πραγματικότητα όσο και τον έλεγχο του εαυτού μας.

Και υπάρχει κάτι πολύ σημαντικό για να συνειδητοποιήσουμε:

Η υπνωτική ανταπόκριση δεν είναι μια διαδικασία κατά την οποία χάνετε τον έλεγχο – είναι μία διαδικασία κατά την οποία ΚΕΡΔΙΖΕΤΕ τον έλεγχο.

Πώς κερδίζετε τον έλεγχο; Συνήθως οι υποσυνείδητοι φόβοι και οι υποσυνείδητες επιθυμίες σας είναι κρυμμένα, ή εν μέρει κρυμμένα, από τη συνειδητή μας προσοχή. Μέσω της ύπνωσης, μπορούμε να αποκτήσουμε πολύ μεγαλύτερη επίγνωση γι αυτά και να συνδυάσουμε τη δύναμη της υποσυνείδητης ενέργειας μας με τους συνειδητούς μας στόχους.

Η ευτυχία είναι επιλογή

- Ένα από τα θετικά στοιχεία της «κρίσης» που βιώνουμε σήμερα, είναι το γεγονός ότι μας κάνει να εξετάζουμε και να αναρωτιόμαστε για πράγματα με τα οποία ίσως ποτέ να μην είχαμε ασχοληθεί, αν τα πράγματα ήταν διαφορετικά.
- Κι αυτό συμβαίνει γιατί όλοι πλέον συνειδητοποιούμε ότι δεν πρόκειται για οικονομική, αλλά για κοινωνική-συνειδησιακή κρίση. Οι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας - κυρίως οι σύμβουλοι και οι ψυχολόγοι - συναντούν καθημερινά ανθρώπους κύριο «σύμπτωμα» των οποίων είναι ότι «δεν νιώθουν καλά», δεν είναι ευτυχισμένοι ή έστω ικανοποιημένοι με τη ζωή τους. Τι είναι αυτό ακριβώς που μας εμποδίζει να είμαστε καλά και τι μπορούμε να κάνουμε αφού το ανακαλύψουμε; 
- Ο κλινικός υπνοθεραπευτής και NLP Coach Στέφανος Λέων Βαούτης γράφει ένα ενδιαφέρον άρθρο για την «παθολογία» του σύγχρονου κόσμου και για το πώς μπορούμε να είμαστε ευτυχισμένοι μέσα σε αυτόν.

...Στον σύγχρονο κόσμο έχουμε συνδυάσει τα συναισθήματα με τους στόχους σε τέτοιο βαθμό, που αν δεν πετύχουμε τους στόχους δεν νιώθουμε ευτυχισμένοι, ήρεμοι, χαλαροί, γενικά καλά, ή, καθώς τους κυνηγούμε, ξεχνάμε να ευτυχήσουμε!
- Ένας μαθητής, για παράδειγμα, θέλει να περάσει στο πανεπιστήμιο για να χαλαρώσει, ένας γονιός αντίστοιχα θέλει το παιδί του να πάρει καλούς βαθμούς για να νιώσει ευτυχισμένος, μετά να περάσει στο πανεπιστήμιο, μετά να βρει εργασία, μετά να χαρεί στην ορκωμοσία, αν είναι αγόρι, στον στρατό, μετά να παντρευτεί, μετά να κάνει παιδιά και θέτει συνεχώς καινούργιους στόχους για να αισθανθεί καλά...

- Κάποιος εργαζόμενος επιθυμεί και στοχεύει στο να πάρει προαγωγή στην εργασία του, ένας άνεργος στο να βρει εργασία για να νιώσει καλά, ένας συμβασιούχος αναζητά τη μονιμοποίηση, μια κοπέλα να βρει τον άντρα της ζωής της για να ευτυχήσει και, κάποιος άλλος, να έρθει το καλοκαίρι ή να κάνει καλό καιρό για να νιώσει καλά. Αλήθεια, ποιος έχει «βάλει» ηθική στον καιρό; τι θα πει καλός και κακός καιρός και πώς το επιτρέπουμε να μας επηρεάζει; Κάποιος άλλος θέλει να αγοράσει ένα σπίτι, ένα αυτοκίνητο, πάλι με φόντο ένα συναίσθημα. Συνεχώς και παντού έχουμε συνδυάσει μία συναισθηματική κατάσταση με κάποιον στόχο, που αν τον πετύχουμε, έχει καλώς. Τι γίνεται όμως μέχρι να τον πετύχουμε; Πόσο μας απομακρύνουν από την ευτυχία άραγε το «εγώ» μας και τα «θέλω» μας μαζί; Τι προγραμματισμό δημιουργούμε στον εαυτό μας να είμαστε κάποιοι, να κάνουμε κάτι, να αγοράσουμε κάτι για να νιώσουμε ευτυχία, αγαλλίαση, ανακούφιση, ηρεμία και τόσα άλλα.

- Κι όμως όλα τα συναισθήματα τα έχουμε μέσα μας και μπορούμε να τα νιώσουμε χωρίς κάποιον προφανή λόγο. Ο άνθρωπος που μπορεί να μας κάνει πολύ ευτυχισμένους χωρίς να πάμε κάπου ιδιαίτερα και χωρίς να κάνουμε κάτι συγκεκριμένο είναι ο άνθρωπος που ξέρουμε πιο λίγο απ όλους: αυτός ο άνθρωπος είμαστε εμείς. Ξέρουμε για πολλούς ανθρώπους τόσα πολλά, αλλά πόσα γνωρίζουμε για εμάς τους ίδιους; Αλήθεια, τώρα που διαβάζεις αυτό το άρθρο πίνοντας τον καφέ σου ή περιμένοντας σε μια ουρά, κάνοντας ή όχι κάτι, ποιος ή τι σε εμποδίζει στο να νιώσεις όμορφα;
- Σκέψου καλά προτού κατακλυστείς από ένα σωρό δικαιολογίες, πάρε μια βαθιά ανάσα και σίγουρα μπορείς να το κάνεις, όχι για κάποιον ιδιαίτερο λόγο αλλά επειδή ό,τι χρειάζεσαι βρίσκεται μέσα σου και οποτεδήποτε θέλεις μπορείς να επαναφέρεις τη συναισθηματική κατάσταση που εσύ επιθυμείς και επιλέγεις.

Καθημερινά διλήμματα και ελεύθερη επιλογή - Χαράζοντας τον δικό μας δρόμο

Ζούμε «εγκλωβισμένοι» σε δίπολα, σκεφτόμαστε με όρους «καλό-κακό», εξετάζουμε «θετικά-αρνητικά» σε κάθε θέμα, και είμαστε συνήθως ανάμεσα σε δύο επιλογές. Ο άνθρωπος είναι ον με ελεύθερη βούληση και έτσι θέλουμε να θεωρούμε τον εαυτό μας. Έχουμε, όμως, πραγματικά ελεύθερη βούληση όταν βρισκόμαστε ανάμεσα σε δύο επιλογές;  Αφού έχουμε επιλέξει οι ίδιοι την «επιλογή» μας, πού ακριβώς υστερεί η ελευθερία μας; Κι αν δεν μας δίνονταν καθόλου επιλογές; Θα διαλέγαμε τον ίδιο δρόμο ή θα χαράζαμε τον δικό μας; Εκεί ακριβώς βρίσκεται το «μυστικό» της ελευθερίας και το μόνο που μένει, είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι μπορούμε να επιλέξουμε και να ακολουθήσουμε τον δικό μας δρόμο, όχι απλώς τον «αντίθετο» σ' αυτόν που μας προτείνεται. 

Αποκαλύπτοντας ποιος καθοδηγεί τη ζωή μας

Σε αυτό το αέναο παιχνίδι τύχης και μοίρας, αναρωτιόμαστε πολλές φορές ποιος καθοδηγεί τη ζωή μας. 
Είναι άραγε η ζωή μας μια σειρά από τυχαία γεγονότα τα οποία όμως, κατά ένα περίεργο τρόπο, δεν μπορούμε ν' αποφύγουμε; Υπάρχει αυτό που λέμε «πεπρωμένο» και είναι αλήθεια πως δεν μπορούμε να το «προσπεράσουμε»; Διαβάστε στο άρθρο που ακολουθεί, πώς μπορούμε να επιλέξουμε το πεπρωμένο μας. 
- Κάπου διάβαζα χθες πως «το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον» και άρχισα να προβληματίζομαι: έχει βάση ή όχι; Τι θα συνέβαινε αν επιλέγαμε και αποφασίζαμε να πιστέψουμε ότι έχει βάση και τι αν αποφασίζαμε να πιστέψουμε ότι δεν έχει; Τι θα γινόταν αν επιλέγαμε ν' αποφασίσουμε ότι, πράγματι, αδυνατούμε να αποφύγουμε και να προσπεράσουμε το πεπρωμένο μας και τι αν επιλέγαμε να πιστέψουμε ότι εμείς και μόνο εμείς είμαστε οι δημιουργοί της ζωής μας; 
- Συνεχίζοντας τον συλλογισμό μου, σκέφτηκα αλήθεια, ποιο πεπρωμένο αδυνατούμε να ξεπεράσουμε; Και πώς ακριβώς δημιουργήσαμε τη μοίρα που δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε και να αποφύγουμε; Είναι άραγε μία απόφαση, ή μία πεποίθηση που αποφασίσαμε να πιστέψουμε; Κι αν κάποιοι τεχνηέντως και εντέχνως συνεισέφεραν στον προγραμματισμό μας ότι όντως δεν μπορούμε να αποφύγουμε ή δεν μπορούμε να αλλάξουμε το πεπρωμένο μας και διευκολυνόμαστε από αυτή την πεποίθηση που αποφασίσαμε να πιστέψουμε; 
- Άραγε πόσο διευκολύνονται από αυτό; Ποιος και τι μας εμποδίζει να το αλλάξουμε μας; Πόσο μας βυθίζει και πόσο μας κοιμίζει η περιοριστική μας αυτή απόφαση, αλλά και περιοριστική μας πεποίθηση ότι όντως το πεπρωμένο μας δεν αλλάζει; Και ποσό μας αναπτερώνει και μας κινητοποιεί η απόφαση και η πεποίθηση ότι όντως το πεπρωμένο μας αλλάζει και το δημιουργούμε εξ ολοκλήρου εμείς, όπως άλλωστε και την πραγματικότητα μας;
- Από την άλλη, όμως, αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν να έσφαλαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι, που τόσα σοφά πράγματα μας κληροδότησαν; Ή όποιος τέλος πάντων είπε και άφησε στην ανθρώπινη ιστορία την συγκεκριμένη ρήση. Είναι όντως εσφαλμένη ή είναι αποσπασματική και μας λείπει το πλαίσιο που θα την δικαίωνε; Και συνεχίζουμε, αν κι εσείς το επιλέξετε συνεχίζουμε μαζί τον συλλογισμό. Είμαστε στο «εδώ και τώρα» και μεταφέρουμε ένα πεπρωμένο το οποίο μας έχει οδηγήσει εδώ. Αυτό, λοιπόν, περιλαμβάνει ένα σύνολο από αποφάσεις, πεποιθήσεις, επιλογές, στρατηγικές, τη γενικότερη άποψη και οπτική μας για τη ζωή. Το πεπρωμένο μας στο «εδώ και τώρα» είναι το σύνολο αλλά και το αποτέλεσμα των μέχρι τώρα επιλογών μας.
- Αλήθεια τι θα γινόταν αν σήμερα (σε αυτό το στο «εδώ και τώρα») αλλάζαμε, αναθεωρούσαμε, βελτιώναμε και αναπτύσσαμε τις πεποιθήσεις και τις επιλογές μας, τις γενικότερες αλλά και τις συγκεκριμένες απόψεις μας για τη ζωή μας; Τότε και μόνο τότε, τι πεπρωμένο θα είχαμε στο «εδώ και τώρα» του αύριο; Θα μεταφέραμε το ίδιο πεπρωμένο μετά από μία εβδομάδα, ένα μήνα, έναν χρόνο; Αν τα αλλάζαμε όλα αυτά προς το θετικότερο, δεν θα μεταφέραμε αύριο και στο μέλλον ένα θετικότερο πεπρωμένο; Σκεφτείτε πως όταν μαγειρεύουμε με τα ίδια υλικά και με τον ίδιο τρόπο, τρώμε το ίδιο φαγητό! Αν είμαστε και αισθανόμαστε ευτυχισμένοι με αυτό, έχει καλώς. Αν όμως θέλουμε να «φάμε» κάτι διαφορετικό, θα πρέπει ν' αλλάξουμε τα υλικά που χρησιμοποιούμε ή τον τρόπο μαγειρέματος, ή και τα δύο ταυτόχρονα. 
- Σίγουρα κάποιοι από εσάς αναρωτιέστε πώς μπορούμε να μιλάμε για αλλαγή του πεπρωμένου μας, εν μέσω τόσων περιορισμών και τόσο σοβαρής κρίσης. Αλήθεια, όμως, ποιος κάνει πραγματικότητα τον όποιο περιορισμό και την όποια κρίση; Οτιδήποτε έξω από εμάς, γίνεται πραγματικό μέσα στο μυαλό μας, αφού φυσικά το επιτρέψουμε και το επιλέξουμε πρώτα εμείς. Μας επηρεάζει το γεγονός ή ο τρόπος που το αποκωδικοποιούμε; Τι θα γινόταν αν αλλάζαμε τον τρόπο με τον οποίο αποκωδικοποιούμε τα γεγονότα; Μήπως τότε άλλαζαν και αυτά; Κι αν ακόμα συνεχίζουμε να βρίσκουμε περιορισμούς, μήπως ο πιο μεγάλος από όλους είναι το μυαλό μας και ο τρόπος σκέψης μας; 
- Αποφασίζοντας να πιστέψουμε ότι έχουμε την επιλογή και τη δύναμη ν' αναθεωρήσουμε και να αλλάξουμε τις πεποιθήσεις και τις στρατηγικές μας, θα δούμε ότι το λίγο μετά, αυριανό, μεθαυριανό, μελλοντικό μας πεπρωμένο, αναπροσαρμόζεται. Ποιος αμφιβάλλει ότι στο «εδώ και τώρα» χρίζουμε το μέλλον μας; Αλλάζοντας το «εδώ και τώρα», αλλάζουμε και το αύριό μας. Είναι αλήθεια, λοιπόν, ότι «το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον», αλλά πότε; Όταν εμείς επιλέξουμε να παραμείνουμε στάσιμοι, στατικοί, ακίνητοι, δύσκαμπτοι, δυσπροσάρμοστοι, αρνητικοί, αρνητές στην αλλαγή, τη βελτίωση, την προσωπική μας ανάπτυξη. Και το πεπρωμένο αναπροσαρμόζεται μαζί με την αναπροσαρμογή αποφάσεων, πεποιθήσεων, επιλογών και στρατηγικών. Μαζί με την αλλαγή της γενικότερης οπτικής μας απέναντι σε συνάνθρωπους, πράγματα και καταστάσεις.
- Από το να καταριόμαστε το σκοτάδι, είναι πολύ καλύτερο ν' ανάψουμε έστω ένα κερί. Κυριολεκτικά με πολλά κεριά μαζί, φωτίζουμε οποιοδήποτε σκοτεινό δωμάτιο, και πάλι κυριολεκτικά, πώς μπορούμε να φέρουμε σκοτάδι μέσα σ' ένα φωτεινό δωμάτιο; Γίνεται; Η νύχτα πάντα φεύγει και η μέρα πάντα έρχεται...

Ένα κείμενο για την αλλαγή

«Γίνε η αλλαγή που θέλεις να δεις στον κόσμο», έλεγε ο Γκάντι και στο σημερα, η ανάγκη για αλλαγή είναι πιο επιτακτική από ποτέ.
- Η ισχύουσα δομή έχει πλήρως αποδυναμωθεί και τίποτα δεν λειτουργεί όπως θα έπρεπε. Ωστόσο, η αλλαγή που περιμένουμε αφορά κάτι έξω από εμάς, κάποιον άλλο ή κάτι άλλο. Αν, λοιπόν, αλλάζαμε κατεύθυνση στη σκέψη μας; Ας αναλογιστούμε λίγο, τι αλλάξαμε εμείς οι ίδιοι, για ν' αλλάξει το πολιτικό σκηνικό του χθες, του σήμερα η του αύριο; Όλοι μας θέλουμε να αλλάξει η Ελλάδα αλλά χωρίς να αλλάξουμε εμείς. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα αναρωτηθούμε γιατί δεν αλλάζει η χώρα μας, ας επιλέξουμε να ρωτήσουμε γιατί δεν αλλάζουμε εμείς. 
- Πολλοί προπέτες θα δώσουν μια γρήγορη απάντηση, χωρίς καν να προβληματιστούν και ν' αφεθούν ώστε αυτό το ερώτημα να τους αγγίξει βαθύτερα. Όπως θα έκαναν κι οι περισσότεροι άνθρωποι, θα ψάξουν την απάντηση έξω από αυτούς, κι όχι μέσα τους. Μήπως, όμως, η πολιτική «σκηνή» αποτελεί έναν αντικατοπτρισμό μας; Αλήθεια, τι αλλάξαμε εμείς; Φαίνεται να μας απασχολεί το πολιτικό σκηνικό τώρα που στριμωχνόμαστε, ενώ με την πρώτη ευκαιρία θα πάμε για καφέ ή κάπου να διασκεδάσουμε. Τι αλλάξαμε λοιπόν εμείς επί της ουσίας; Κι αν δεν αλλάξουμε εμείς, πώς περιμένουμε να αλλάξει η εικόνα της χώρας μας; Μήπως περιμένουμε να συμβεί διά μαγείας ή με την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, χωρίς όμως  οι ίδιοι να κάνουμε κάτι;
- Γιατί λοιπόν δεν αλλάζουμε; Και πριν αρχίσουμε να ρωτάμε γιατί δεν αλλάζουμε και απευθυνθούμε στον απέναντί μας, ας στραφούμε προς τον εαυτό μας, ας κάνουμε αυτή την ερώτηση σ' εμάς και ας ψάξουμε την απάντηση μέσα μας

. 

Ύπνωση + Υποβολές = Επαναπρογραμματισμός

Ύπνωση βοηθά αποτελεσματικά πολλά άτομα να χρησιμοποιήσουν την ενέργειά τους υπέρ τους και όχι εναντίον τους. Υπάρχουν πολλές μέθοδοι που ισχυρίζονται ότι επιφέρουν εσωτερική ηρεμία και απελευθερώνουν την προσωπική ενέργεια, και υπάρχουν άνθρωποι που έχουν αποτελέσματα με τη χρήση αυτών των μεθόδων. Ωστόσo τα ειδικά χαρακτηριστικά της ύπνωσης προσφέρουν ένα σημαντικό πλεονέκτημα στον αγώνα πολλών ατόμων ενάντια σε εξωτερικές πιέσεις, αυτό-αμφισβήτηση και εσωτερικές διαμάχες τα οποία αποτελούν εμπόδιο και περιορίζουν την πρόοδό τους.

Η ύπνωση είναι μια φυσική κατάσταση του νου με ειδικά χαρακτηριστικά που την προσδιορίζουν. Η ικανότητα ανταπόκρισης/αντίδρασης στην ύπνωση είναι μια φυσική ανθρώπινη ικανότητα.

Επειδή η ύπνωση είναι μία φυσική κατάσταση του νου, δεν υπάρχει τίποτα τα αφύσικο και τίποτα το μεταφυσικό γι αυτή.

Τα ειδικά χαρακτηριστικά της ύπνωσης είναι:

1. Αποτελεί μία κατάσταση κατά την οποία υπάρχει νοητική, σωματική και συναισθηματική χαλάρωση εξαιρετικής ποιότητας.
2. Κατά τη διάρκεια της ύπνωσης υπάρχει μία επιθυμία για την ικανοποίηση της προτεινόμενης συμπεριφοράς και αυτή η επιθυμία έχει συναισθηματική αξία.
3. Το σώμα και ο νους κατευθύνονται προς μια ισορροπημένη κατάσταση αυτορρύθμισης.
4. Η αισθητηριακή σας επίγνωση – ακοή, άγγιγμα – μπορεί να οξυνθεί και να επικεντρωθεί επιλεκτικά.
5. Οι συνηθισμένες σας συναισθηματικές και νοητικές αμυντικές αντιδράσεις μειώνονται.

Πώς λειτουργεί η Ύπνωση;

1. Η ύπνωση είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από μια εξαιρετικής ποιότητας διανοητική, σωματική και συναισθηματική χαλάρωση.

Χρησιμοποιείται εδώ η λέξη «εξαιρετική» γιατί η ποιότητα της χαλάρωσης που βιώνει το άτομο σε κάθε επίπεδο δεν επιτυγχάνεται με καμία άλλη διαδικασία. Δε συμβαίνει στον φυσικό ύπνο, ούτε με τη χρήση φαρμάκων. Με κανέναν άλλο τρόπο δεν μπορείτε να αποφορτίσετε την ακατάλληλη, συγκεντρωμένη ένταση από όλα τα επίπεδα του οργανισμού. Έτσι το πρώτο χαρακτηριστικό της ύπνωσης είναι μια εξαιρετικής ποιότητας νοητική, σωματική και ψυχική χαλάρωση που προκύπτει επειδή το άτομο βρίσκεται σε ύπνωση.

2. Στην ύπνωση υπάρχει μια συναισθηματοποιημένη επιθυμία να ικανοποιηθεί η προτεινόμενη συμπεριφορά.

Όταν το άτομο βρίσκεται σε ύπνωση και πραγματοποιεί διάφορες «υποβολές» που του δίνονται, μετά μπορεί να εξηγήσει τη συμπεριφορά του λέγοντας «Έκανα αυτό που μου είπατε επειδή ένιωθα ότι ήθελα να το κάνω». Ή μπορεί να πουν ότι « Ήταν πιο εύκολο να το κάνω παρά να μην το κάνω».

Η συναισθηματοποιημένη επιθυμία για ικανοποίηση της προτεινόμενης συμπεριφοράς συμβαίνει λόγω ενός παράγοντα που ονομάζεται «εναρμονισμός» ή rapport.

Η υπνωτική κατάσταση, γνωστή ως «trance», βοηθά στη δημιουργία αυτού του εναρμονισμού, δηλαδή την υποσυνείδητη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στο άτομο που κάνει την ύπνωση και αυτό που υπνωτίζεται. Επίσης βοηθάει και στον εναρμονισμό δύο μερών της ίδιας προσωπικότητας.

Το rapport είναι μια αυθεντική και ισχυρή διανοητική σχέση ανάμεσα σε δύο ατόμα ή και δύο μέρη της ίδιας προσωπικότητας,  κυρίως σε υποσυνείδητο επίπεδο.

Έτσι, η ύπνωση είναι ένας τρόπος να εναρμονιστούμε με τον εαυτό μας, να αποκτήσουμε αυτοεπίγνωση. Είτε είναι ετερο-ύπνωση (από έναν υπνοθεραπευτή), είτε είναι αυτό-ύπνωση. Βέβαια και η ετερο-ύπνωση επί της ουσίας είναι αυτο-ύπνωση, το άτομο επιτρέπει τον εαυτό του να υπνωτιστεί.

3. Οξυμένη δεκτικότητα σε υποβολές

Προσέξτε ότι δεν λέμε «μια ακαταμάχητη παρόρμηση να υπακούσετε τον θεραπευτή και να ανταποκριθείτε σε μια υποβολή». Πολλοί άνθρωποι έχουν μια ψευδή πεποίθηση ότι ανεξάρτητα από τη φύση ή τη διάρκεια μιας συνήθειας, το μόνο που χρειάζεται για να την κόψουν είναι να κάνουν ύπνωση και να τους πει ο υπνοθεραπευτής «Αυτό τέλειωσε. Δεν θα το ξανακάνεις πια». Αλλά δεν είναι καθόλου τόσο απλό.

Κάποιοι που ασχολούνται με την ύπνωση  λένε ότι « Η ύπνωση είναι η δύναμη της υποβολής». Αλλά αυτό δεν ισχύει. Η ύπνωση είναι μια φυσική κατάσταση του νου και χρησιμοποιούμε την «υποβολή» μέσα στην ύπνωση, στην κατάσταση της υπνωσης.

Η υποβολή είναι ένα βασικό στοιχείο κατά τη διάρκεια της ύπνωσης. Χρησιμοποιούμε την υποβολή όχι με την έννοια της εντολής ή της διαταγής αλλά με την έννοια της «παρότρυνσης», της «πρότασης» της «δήλωσης».

Έχουμε δύο διαφορετικά εργαλεία – την ύπνωση και την υποβολή – που συνδέονται για τη δημιουργία αποτελεσματικού  νέου προγραμματισμού με άλλα λόγια «επαναπρογραμματισμού».

Άρα: Ύπνωση + Υποβολές = Επαναπρογραμματισμός

Χρησιμοποιούμε τον όρο «Επαναπρογραμματισμός» επειδή προυποθέτουμε ότι έχουμε προγραμματιστεί με κάποιον τρόπο παλιότερα και τώρα να επαναπρογραμματίσουμε τον εαυτό μας με έναν άλλο πιο αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο για τις τωρινές μας ανάγκες.

Επίσης χρησιμοποιούμε τον ίδιο όρο επειδή δημιουργεί τον συνειρμό ενός πράγματος που γίνεται σκόπιμα και εκούσια.

Ο «επαναπρογραμματισμός» είναι κάτι για το οποίο έχουμε πλήρη επίγνωση όταν το κάνουμε και συμβαίνει επειδή το θέλουμε να συμβεί.

Σημαντική Συμβουλή: Κατα τον «επαναπρογραμματισμό» μας προσέχουμε τις λέξεις, προτασεις, δηλώσεις που χρησιμοποιουμε αφενός μεν να μας ξυπνούν θετικά συναισθήματα που θα μας δώσουν ώθηση, αφετέρου δε να μας ωθούν σε πράξεις, σε δράση. Τότε είναι πραγματικές υποβολές. Ο πλήρης ορισμός της υποβολής είναι «μία ιδέα που φθάνει στον νου και ωθεί το άτομο σε δράση». Μέχρι η ιδέα να φθάσει στον νου και να ληφθεί δράση, δεν μπορούμε να μιλάμε για υποβολη.

Μόνο τότε, όταν δηλαδή ο «επαναπρογραμματισμός» μας ωθήσει σε δράση, τότε είναι αποτελεσματικός.

Φαντασία | Υπέρ ή εναντίον μας

O άνθρωπος έχει την ικανότητα να συλλαμβάνει στη σκέψη του ένα δυνητικό μέλλον καθώς και να αναλογίζεται το παρελθόν και να τα αξιολογεί ως προς το παρόν και τις δυνατότητες του. Αυτή η ικανότητα είναι μια εκπληκτική λειτουργία του νου. Μπορούμε να αντιληφθούμε, πέρα από τη διάσταση του χρόνου. Αντιλαμβανόμαστε το σημείο όπου βρισκόμασταν το σημείο όπου είμαστε τώρα και εκείνο το σημείο που διαισθητικά αντιλαμβανόμαστε ότι αντιστοιχεί σε αυτό που είμαστε ικανοί να κάνουμε και να είμαστε. Αυτή η λειτουργία είναι η φαντασία μας

Η φαντασία λειτουργεί σαν  δίκοπο μαχαίρι.

Μπορεί να δουλέψει προς όφελός μας  ή εναντίον μας επειδή:

Η προσδοκία τείνει να γίνεται πραγματικότητα

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν τη ζωή μας αλλά ένας από αυτούς είναι οι προσδοκίες που γεμίζουν τη φαντασία μας. Στην προσπάθειά μας να φτιάξουμε τις ζωές μας όπως θέλουμε, συνήθως παραμελούμε αυτή την ισχυρή επιρροή.

Η Αυτό-Ύπνωση και ο Αυτό-Προγραμματισμός είναι από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους να χρησιμοποιήσουμε με θετικό τρόπο τη φαντασία μας και τις προσδοκίες που τη συνοδεύουν.

Η σημαντική επιρροή που ασκούν οι προσδοκίες γίνεται συχνά αντιληπτή τόσο στη δική μας ζωή όσο και σε αυτές των γύρω μας.

Οι άνθρωποι που φοβούνται την απόρριψη αναπτύσσουν έναν τρόπο ζωής και συμπεριφορές που είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσουν απόρριψη από τους άλλους ανθρώπους. Συνήθως αναπτύσσουν προσκολλήσεις και εξαρτώνται από άλλους ή δεν αναπτύσσουν μια δική τους προσωπικότητα επειδή αναζητούν αποδοχή από τους άλλους. Οι άνθρωποι που φοβούνται έντονα την κριτική αναπτύσσουν ένα τρόπο ζωής που επιφέρει την κριτική από τους άλλους αναπτύσσοντας χαρακτηριστικά τελειομανίας ή αναβλητικότητας.

Όσοι φοβούνται την αποτυχία, προσεγγίζουν τη ζωή με τέτοιο τρόπο που την εξασφαλίζει. Για παράδειγμα, καθώς φοβούνται το ρίσκο της αποτυχίας, δεν αναπτύσσουν τις απαραίτητες δεξιότητες για την επιτυχία, όπως η διαχείριση των πιθανοτήτων και της αλλαγής.

Έτσι εξασφαλίζουμε την πραγματοποίηση των φόβων μας –  αν η απόρριψη δεν έρθει αρκετά σύντομα, απορρίπτουμε οι ίδιοι τον εαυτό μας. Αν δεν δεχόμαστε αρκετή κριτική, κάνουμε οι ίδιοι έντονη κριτική στον εαυτό μας. Αν δεν βιώνουμε αποτυχία λόγω των εξωτερικών περιστάσεων, γινόμαστε οι ίδιοι σαμποτέρ του εαυτού μας.

Υπονομεύουμε με αυτόν τον τρόπο τις δικές μας προσπάθειες.

Η προσδοκία έχει μια ισχυρή τάση να γίνει πραγματικότητα επειδή

Ο Νους και το  Νευρικό Σύστημα ανταποκρίνονται μόνο σε εικόνες.

Είναι άνευ σημασίας, αν αυτές οι εικόνες προέρχονται έξω από εμάς, μέσω των αισθήσεων και της αντίληψης, ή αν πηγάζουν μέσα από εμάς μέσω της λειτουργίας της φαντασίας.

Πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε δημιουργικά την φαντασία μας;

Δημιουργικές χρήσεις της φαντασίας αποτελούν ι η επίλυση προβλημάτων, οι εφευρέσεις, οι δημιουργικές τέχνες κ.α. Επίσης η Αυτό-Ύπνωση και ο Αυτό-Προγραμματισμός αποτελούν και τα δύο σκόπιμη δημιουργική χρήση της φαντασίας.

Μπορούμε να μάθουμε πώς να ενεργοποιούμε τη φυσική ικανότητα της Ύπνωσης και συνδυαστικά με τον κατάλληλο Αυτό-Προγραμματισμό να κάνουμε τη φαντασία μας να δουλέψει προς όφελός μας και όχι εναντίον μας.